Στόχος και Κίνητρο

Ο βασικός στόχος – τουλάχιστον σε υψηλό επίπεδο - σε έναν αγώνα ορεινού τρεξίματος είναι η νίκη ή μια καλή κατάταξη. Οι αθλητές συναγωνίζονται άλλους δρομείς, ενώ η ένταση της προσπάθειας και το κοινό που υπάρχει στα μονοπάτια, τους σταθμούς κτλ. δημιουργούν ένα διαφορετικό είδος πίεσης. Σε έναν αγώνα, η στρατηγική είναι συχνά πιο σύνθετη, καθώς οι αθλητές πρέπει να προσαρμόζονται στις κινήσεις των αντιπάλων τους, τις συνθήκες και τον καιρό. Για πολλούς, η κοινωνική διάσταση των αγώνων (ναι, και οι μπύρες μετά τον τερματισμό!), η ανταλλαγή εμπειριών και η απόλαυση του φυσικού περιβάλλοντος γύρω τους, αποτελούν επίσης ισχυρά κίνητρα.

Αντίθετα, τα FKTs και το Strava αφορούν καθαρά προσωπικά επιτεύγματα και αυτοβελτίωση. Ο αθλητής είναι μόνος του, χωρίς την πίεση της στιγμής ή της κατάταξης. Το κίνητρο του είναι περισσότερο εσωτερικό: να ξεπεράσει τον εαυτό του και να καταγράψει έναν χρόνο που θα μείνει ως σημείο αναφοράς (για τον ίδιο ή και για άλλους που χρησιμοποιούν την ίδια διαδρομή). Η έλλειψη άμεσου ανταγωνισμού από άλλους αθλητές επιτρέπει μεγαλύτερη συγκέντρωση στον εαυτό του και τη διαδρομή, ενώ το αποτέλεσμα έχει πιο διαρκή αξία (εκτός αν καταρριφθεί άμεσα από άλλον, όπως έπαθε ο μεγάλος Kilian Jornet το 2012 στο Grand Teton, του οποίου το ρεκόρ κράτησε μόλις 12 μέρες, αφού ο Andy Anderson ήρθε φουριόζος και το έσπασε)! Με την ευκαιρία να πούμε εδώ ότι είδαμε πρόσφατα την ακύρωση του FKT του Michelino Sunseri στο Grand Teton, γιατί "έκοψε" μονοπάτι. Ο Kilian Jornet είχε κάνει κάτι παρόμοιο το 2012 στην κατάκτηση του τότε FKT του, αλλά η κίνηση του αυτή καταγράφηκε απλά ως "flagged" στο Fastest Known Times (FKTs). Το σημειώνουμε και συνεχίζουμε, αφού επίσης επισημάνουμε ότι επίσης στα FKTs το τελευταίο που αφορά τον αθλητή είναι η απόλαυση του φυσικού περιβάλλοντος ..

Προετοιμασία και Στρατηγική

Η προετοιμασία για έναν αγώνα περιλαμβάνει λεπτομερή στρατηγική. Aναγνώριση της διαδρομής, μελέτη των συναθλητών του ίδιου επιπέδου, προσοχή στη διαχείριση ενέργειας και τροφοδοσίας. Στόχος είναι να αντέξει o αθλητής το ρυθμό του αγώνα, να προσαρμοστεί σε απρόβλεπτες καταστάσεις και να ανταποκριθεί στην πίεση από τους συναθλητές του.

Από την άλλη, τα FKTs απαιτούν εξίσου προσεκτική προετοιμασία, αλλά με διαφορετική προσέγγιση. Ο αθλητής πρέπει να γνωρίζει τέλεια τη διαδρομή, να έχει σχεδιάσει τα logistics (τρόφιμα, νερό, εξοπλισμό) χωρίς καμία υποστήριξη (σε μη υποστηριζόμενα FKT) ή με μεγάλη ανάλυση και προσαρμογή της ομάδας υποστήριξης (σε υποστηριζόμενα FKT). Εδώ η απόφαση για την καλύτερη δυνατή ημέρα με ιδανικές καιρικές συνθήκες είναι κρίσιμη, κάτι που δεν είναι εφικτό στους αγώνες, όπου οι αθλητές τρέχουν υπό όποιες συνθήκες προκύψουν.

Βαθμός Ευχαρίστησης - Ψυχολογία

Στους αγώνες, η αδρεναλίνη της προσπάθειας και ο κοινωνικός παράγοντας (κόσμος που χειροκροτεί, φίλοι και συγγενείς κτλ…) δίνουν έντονη χαρά και συγκίνηση. Η κοινότητα του ορεινού τρεξίματος είναι παρούσα, οι φίλοι και οι θεατές εμψυχώνουν τους αθλητές, ενώ το συναίσθημα της ολοκλήρωσης μιας διαδρομής γεμάτης εντάσεις και συναγωνισμό είναι μοναδικό. Για τους κορυφαίους βέβαια αθλητές σε παγκόσμιο επίπεδο και σε αγώνες όπως το UTMB, δεν ξέρω πόσο ευχάριστο είναι να τρέχουν για ώρες με τόσες κάμερες, συνεργεία που τρέχουν ή με mountain bikes, drones και όλα τα συναφή δίπλα και πάνω από το κεφάλι τους! Το έχω αναρωτηθεί πολλές φορές αυτό...

Σε αντίθεση, τα FKTs και το Strava προσφέρουν καθαρά μοναχική ικανοποίηση. Το προσωπικό επίτευγμα σε μια μοναχική διαδρομή δίνει στον αθλητή μια αίσθηση πληρότητας και εσωτερικής ηρεμίας. Για πολλούς, η έλλειψη κοινωνικής πίεσης επιτρέπει μια πιο καθαρή εμπειρία, επικεντρωμένη στη φύση και στη σύνδεση με το περιβάλλον, ίσως πιο κοντά στις ρίζες του ορεινού τρεξίματος, αν και η ματαιοδοξία το θολώνει λίγο αυτό …

Προπόνηση και Προσαρμογή

Οι προπονήσεις για αγώνες είναι πιο στρατηγικές, με έμφαση στην ταχύτητα, την αντοχή και την ικανότητα προσαρμογής σε διαφορετικά εδάφη. Η συνεργασία με προπονητή και η συμμετοχή σε ομαδικές προπονήσεις με άλλους συναθλητές είναι συχνή.

Για τα FKTs και τις προσπάθειες μέσω Strava, η προπόνηση είναι συχνά πιο εστιασμένη στη διαχείριση της ενέργειας και στην κατανόηση της προσωπικής αντοχής σε μεγάλες / πολύωρες / πολυήμερες ή πολύ γρήγορες διαδρομές. Η έμφαση δίνεται στην ανθεκτικότητα και στην προσαρμογή στις αλλαγές του καιρού ή των συνθηκών εδάφους, χωρίς την υποστήριξη που υπάρχει σε έναν οργανωμένο αγώνα.

Ασφάλεια

Οι αγώνες, λόγω της οργανωμένης φύσης τους, προσφέρουν ένα επίπεδο ασφάλειας (ανάλογα βέβαια και με το μέγεθος του αγώνα και τις δυσκολίες της διαδρομής) με διαθέσιμους σταθμούς ανεφοδιασμού και πρώτων βοηθειών. Ο αθλητής γνωρίζει ότι σε περίπτωση ανάγκης, υπάρχει άμεση ιατρική υποστήριξη (άλλο μεγάλο θέμα που απαιτεί άλλο άρθρο, συγκρίνοντας την Ελλάδα με το εξωτερικό).

Αντίθετα, σε μια προσπάθεια FKT ή σε μια σόλο προσπάθεια μέσω Strava, η ασφάλεια εξαρτάται αποκλειστικά από τον ίδιο τον αθλητή. Η αυτονομία είναι στο μέγιστο (ιδιαίτερα σε μη υποστηριζόμενες προσπάθειες) και το ρίσκο προφανώς αυξάνεται. Η εμπειρία (ή να το πούμε και πιο σταράτα, το μυαλό που κουβαλάει ο καθένας) και η προσεκτική προετοιμασία είναι κρίσιμα για την αποφυγή τραυματισμών ή επικίνδυνων καταστάσεων.

Τι τα Ενώνει και τι τα Χωρίζει

Όχι πάντως η φωνή του κορυφαίου και αείμνηστου Γιάννη Διακογιάννη. Παρά τις διαφορές, υπάρχει σύνδεση μέσω της αγάπης για τη φύση, της αναζήτησης της σωματικής και ψυχικής αντοχής και της επιθυμίας για βελτίωση και εξερεύνηση των ορίων μας. Ο ανταγωνισμός, είτε είναι εσωτερικός είτε εξωτερικός, παραμένει κεντρικός πυλώνας και στις δύο περιπτώσεις. Ωστόσο, εκεί που οι αγώνες ενισχύουν την κοινότητα και το αίσθημα συμμετοχής, τα FKTs και το Strava ενισχύουν την ατομική προσπάθεια και την εξερεύνηση των προσωπικών ορίων.

Πως μπορεί κάποιος αθλητής να τα συνδυάζει και τα δυο;

Αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα και των δύο, ο αθλητής μπορεί να βελτιώσει την απόδοση του και να εμπλουτίσει την εμπειρία του. Το κλειδί βρίσκεται στην ευελιξία και στην προσαρμογή της προπόνησης, ώστε να αντλήσει το μέγιστο από τα μοναδικά χαρακτηριστικά κάθε δραστηριότητας. Οι αγώνες και τα FKTs λειτουργούν συμπληρωματικά, με τους πρώτους να φέρνουν την ένταση και τον συναγωνισμό, και τα δεύτερα να εστιάζουν στη διαχείριση ενέργειας, την ψυχική ανθεκτικότητα και την αυτονομία. Ένας αθλητής μπορεί να αφιερώσει κομμάτι μιας σεζόν στους αγώνες, αντλώντας την εμπειρία της πίεσης και του συναγωνισμού με άλλους αθλητές, και στη συνέχεια να στραφεί σε πιο μοναχικές FKT προσπάθειες, για να εξερευνήσει τα προσωπικά του όρια (όπως έκανε με τεράστια επιτυχία ο Kilian Jornet φέτος). Σε αυτές τις μοναχικές διαδρομές, καλλιεργεί την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να διαχειρίζεται με ακρίβεια αποστάσεις και χρόνους, χωρίς εξωτερικές πιέσεις. Τέλος, τα FKTs μπορούν να ενσωματωθούν ως μέρος της ανάκαμψης ή της συντήρησης της φόρμας ανάμεσα σε απαιτητικούς αγώνες, επιτρέποντας μια ισορροπημένη προσέγγιση που ενισχύει τη φυσική και ψυχική αντοχή.

Δημήτρης Τρουπής

Photo copyright: UTMB, Pete Schreiner/@schreinertrailphotography, NNormal Blog